مستند سازی بناهای تاریخی و باستانی با فتوگرامتری

پنجم دی ماه سال 1382 بود که زلزله به جان ارگ تاریخی شهر بم افتاد و آن را به طور کلی نابود کرد. این ارگ که بزرگترین بنای خشتی جهان بود پنج سده قبل از میلاد مسیح به وجود آمده بود و تا سال 1850 میلادی در آن زندگی جریان داشت . ارگ 2500 ساله ی بم در چند ثانیه به تلی از خاک تبدیل شد. از همان سال ها بازسازی این بنا کلید خورد و تا کنون هم ادامه دارد . بازسازی چنین بنای باستانی زیبایی بدون مدل سه بعدی یا تصویر هوایی کاملی از بنا امکان پذیر نیست. چگونه باید این مستند سازی انجام شود؟ بهترین داده برای برداشت چیست؟ تصاویر پهپاد؟ فتوگرامتری برد کوتاه؟ اسکنر سه بعدی؟ نقشه برداری زمینی؟ در این مقاله به این موضوع می پردازیم.

 

اهمیت مستند سازی بناهای تاریخی

شهر یزد نیز بعد از سال ها تلاش به تازگی به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد . شهری زیبا و مورد پسند توریست های خارجی و داخلی که اقتصاد شهر نیز بر روی لولای آن می چرخد. یکی از مهم ترین اقداماتی که باید برای یزد انجام گیرد تا این شهر هم به سرنوشت ارگ بم دچار نشود مستند سازی بناهای آن است.

اولین اهمیت مستند سازی برای بناهای این چنینی جلوگیری از تغییر و دست کاری غیر اصولی در بافت تاریخی است. در صورتی که مستند سازی به درستی انجام گیرد امکان ردیابی تغییرات سه بعدی و دو بعدی بناها وجود دارد. این امر به نگهداری بهینه بناها کمک می کند.

در صورت تخریب بناهای تاریخی و باستانی به دلیل بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل داده های مستند شده کمک می کند تا در صورت نیاز قسمت های تخریب شده بازسازی شود. گاهی اوقات در برخی نقاط کشور خبر می رسد عده ای معلوم الحال به سان ظل السلطان به جان بناهای تاریخی افتاده اند و ساختمان آنها را در نیمه های شب تخریب کرده اند. شهرداری ها و شرکت های عمرانی نیز در موارد بسیاری برای پیشبرد عملیات های عمرانی خود بناهای تاریخی ای که برای آنها مزاحمت ایجاد می کرده را تخریب کرده اند. جنگ نیز یکی از مسبب های تخریب آثار باستانی ملت ها است ، همان طور که می دانیم داعش در سالیان اخیر بسیاری از بناهای تاریخی سوریه و عراق و افغانستان را با خاک یکسان کرده است.

برخلاف بسیاری از کشورهای پیشرفته که بناهای تاریخی آنها در بهترین شرایط ممکن نگهداری می شوند در ایران هر لحظه باید انتظار یک خبر ناخوشایند را داشته باشیم چه به دلیل بلایای طبیعی و چه به دلیل مدیریت بی جا و وجود افراد ناآگاه و مغرض. پس قطعا نیاز داریم به شکلی بناها را ثبت و اندازه گیری کنیم تا در مواقع لزوم از آن استفاده کنیم .

 

به چه روش هایی می توان مستند سازی انجام داد؟

اسکن سه بعدی با لیزر اسکنر

یکی از روش های مهم و کاربردی در مستند سازی بناهای تاریخی استفاده از اسکنر لیزری است . این روش هم برای بناهای بزرگ تاریخی مانند ارگ بم با لیزر اسکنر های زمینی قابل انجام است و هم برای اجسام کوچک و محوطه های باستانی با لیزر اسکنر های کوچک . دقت این روش بسیار بالا است و سرعت برداشت اطلاعات آن نیز به نسبت بالا است . هزینه بالا و مشکل بودن پردازش داده های آن در موارد بناهای بزرگ تاریخی را می توان از معایب این روش بر شمرد.

 

فتوگرامتری 

دومین روشی که شاید بهینه ترین روش هم باشد فتوگرامتری است .این روش به دلیل هزینه ی کم و قابلیت های بسیار زیاد در بسیاری از پروژه ها می تواند راه گشا باشد. از مزایای روش فتوگرامتری می توان کم هزینه بودن ، سریع بودن ، دارا بودن رنگ ، قابلیت سنجش تغییرات با هزینه کم. در بسیاری از موارد هیچ گاه نیاز به بازسازی بناها و اجسام نیست، یکی از مزایای روش فتوگرامتری این است که می توان از بناها و اجسام تصویربرداری کرد و بدون صرف هزینه و وقت فقط تصاویر را ذخیره کرد و در صورت لزوم و نیاز آن ها را پردازش کرد. دقت روش فتوگرامتری نیز بسیار بالا است و می تواند با لیزر اسکنر رقابت کند.

فتوگرامتری می تواند به دو دسته ی فتوگرامتری با پهپاد و فتوگرامتری برد کوتاه تقسیم شود. فتوگرامتری با پهپاد مناسب برای مستند سازی محوطه های بزرگ و بناهای بزرگ تاریخی و باستانی است. اما روش فتوگرامتری برد کوتاه بیشتر برای اجسام کوچک و یا بناهای کوچک مناسب است. هر دو روش پتانسیل رسیدن به دقت های بسیار بالا را دارا می باشند.

در ادامه پروژه های انجام شده توسط تیم مهندسی سایت فتوگرامتری برد کوتاه در زمینه مستند سازی را ملاحظه می کنید ، مهندسین ما با بیش از 4 سال تجربه در زمینه مستندنگاری های تاریخی می توانند شما را در انجام پروژه های خود یاری کنند ، در صورت نیاز به مشاوره در قسمت “درباره ی ما” به اطلاعات تماس با مشاور ارشد سایت دسترسی خواهید داشت.

آب انبار تاریخی در روستای علی آباد گرمسار مدلسازی شده توسط تیم فتوگرامتری برد کوتاه

 

خانه تاریخی باقری ها – شهرستان گرمسار – مستندنگاری شده توسط تیم فتوگرامتری برد کوتاه

کاروانسرای شاه عباسی روستای ده نمک – مدلسازی شده توسط تیم سایت برد کوتاه

سر در کاروانسرای شاه عباسی در جاده ابریشم – روستای ده نمک – مدلسازی شده توسط تیم ما در سایت فتوگرامتری برد کوتاه

تپه تاریخی 7000 ساله در زنجان مدلسازی شده توسط تیم فتوگرامتری برد کوتاه

 

 

 

 

کوزه تاریخی مدلسازی سه بعدی شده توسط تیم فتوگرامتری برد کوتاه